Arch compared to other distributions (Polski)

Status tłumaczenia: Ten artykuł jest przetłumaczoną wersją Arch compared to other distributions. Data ostatniego tłumaczenia: 2024-05-10. Możesz pomóc zsynchronizować tłumaczenie, jeśli nastąpiły zmiany w wersji angielskiej.

Ta strona próbuje nakreślić porównanie Arch Linux z innymi popularnymi dystrybucjami GNU/Linux i systemami operacyjnymi podobnymi do UNIX. Poniższe podsumowania są krótkimi opisami, które mogą pomóc danej osobie zdecydować, czy Arch Linux będzie odpowiadał jej potrzebom. Chociaż recenzje i opisy mogą być przydatne, doświadczenie z pierwszej ręki jest zawsze najlepszym sposobem na porównanie dystrybucji.

Aby uzyskać pełniejsze porównanie, zobacz Wikipedia:Comparison of operating systems oraz Wikipedia:pl:Porównanie dystrybucji Linuksa.

We wszystkich poniższych przypadkach, tylko Arch Linux jest porównywany z innymi dystrybucjami. Porty społeczności wspierające architektury inne niż x86_64 można znaleźć wśród dystrybucji opartych na Arch.

Oparte na kodzie źródłowym

Dystrybucje oparte na kodzie źródłowym są wysoce przenośne, dając przewagę kontrolowania i kompilowania całego systemu operacyjnego i aplikacji dla określonej architektury maszyny i schematu użytkowania, z wadą czasochłonnej natury kompilacji źródeł. Podstawa Arch i wszystkie pakiety są kompilowane tylko dla architektury x86_64.

CRUX

CRUX to lekka dystrybucja, która skupia się na zasadzie KISS.
CRUX zainspirował Judda Vineta do stworzenia Archa.
CRUX używa skryptów startowych w stylu BSD, podczas gdy Arch używa systemd.
Podczas gdy Arch używa systemu wydania ciągłego, CRUX ma mniej więcej roczne wydania.
Oba są dostarczane z systemami podobnymi do portów i, podobnie jak *BSD, oba zapewniają środowisko bazowe, na którym można budować.
Arch zawiera pacmana, który obsługuje zarządzanie pakietami systemu binarnego i działa płynnie z Arch build system. CRUX używa systemu stworzonego przez społeczność o nazwie prt-get, który w połączeniu z własnym systemem portów obsługuje rozwiązywanie zależności, ale buduje wszystkie pakiety ze źródeł (chociaż podstawowa instalacja CRUX jest binarna).
Zarówno Arch, jak i CRUX oficjalnie obsługują tylko architekturę x86_64.
Arch zawiera dużą liczbę repozytoriów pakietów binarnych, a także Arch User Repository. CRUX zapewnia bardziej okrojony, oficjalnie wspierany system portów, a także stosunkowo skromne repozytorium społeczności.

LFS

LFS, (lub Linux From Scratch) istnieje po prostu jako dokumentacja. Książka instruuje użytkownika, jak uzyskać kod źródłowy minimalnego zestawu pakietów bazowych dla funkcjonalnego systemu GNU/Linux oraz jak ręcznie skompilować, załatać i skonfigurować go od podstaw. LFS jest tak minimalny, jak to tylko możliwe i oferuje doskonały i edukacyjny proces budowania i dostosowywania systemu bazowego.
LFS nie udostępnia repozytoriów online; źródła są pobierane ręcznie, kompilowane i instalowane za pomocą make istnieje kilka ręcznych metod zarządzania pakietami i są one wymienione w LFS Hints).
Arch dostarcza te same pakiety, plus systemd, kilka dodatkowych narzędzi i potężny menedżer pakietów pacman jako system bazowy, już skompilowany dla x86_64. Wraz z minimalnym systemem bazowym Arch, społeczność Arch i deweloperzy dostarczają i utrzymują wiele tysięcy pakietów binarnych instalowanych przez pacman, a także skrypty kompilacji PKGBUILD do użytku z Arch build system. Arch zawiera również narzędzie makepkg do szybkiego budowania lub dostosowywania pakietów, łatwo instalowalnych przez pacman.
Judd Vinet zbudował Arch od podstaw, a następnie napisał pacmana w języku C. Historycznie, Arch był czasami humorystycznie opisywany po prostu jako "Linux z ładnym menedżerem pakietów".

Gentoo/Funtoo Linux

Zarówno Arch Linux, jak i Gentoo Linux są systemami typu rolling release (inaczej typu wydania ciągłego), udostępniającymi pakiety dla dystrybucji w krótkim czasie po ich wydaniu.
Pakiety Gentoo i system bazowy są budowane bezpośrednio z kodu źródłowego zgodnie z określonymi przez użytkownika flagami USE. Arch zapewnia podobny do portów system budowania pakietów ze źródeł, choć system bazowy Arch jest zaprojektowany do instalacji jako wstępnie zbudowany system binarny x86_64. Ogólnie rzecz biorąc, sprawia to, że Arch jest szybszy do zbudowania i aktualizacji, natomiast Gentoo cechuje się większą konfigurowalnością systemu.
Arch obsługuje tylko x86_64, podczas gdy Gentoo oficjalnie wspiera architektury x86 (i486/i686), x86_64, PPC/PPC64, SPARC, Alpha, ARM, MIPS, HPPA, S/390 i Itanium.
Oficjalne narzędzia Gentoo do zarządzania pakietami i systemem są raczej bardziej złożone i „potężne” niż te dostarczane przez Arch, a niektóre funkcje, które są sercem Gentoo (flagi USE, SLOTy, itp.) nie mają bezpośredniego odpowiednika w Arch Linux. Część z tego wynika z faktu, że Arch jest przede wszystkim dystrybucją binarną, ale różnice w filozofii projektowania również odgrywają dużą rolę, przy czym Arch przyjmuje bardziej zasadnicze stanowisko na rzecz prostoty architektury i unikania nadmiernej inżynierii.
W przeciwieństwie do Arch, Gentoo zapewnia oficjalne wsparcie zarówno dla systemd, jak i OpenRC. Jeśli użytkownicy Gentoo czują się komfortowo z systemd, będą również czuli się swobodnie z większością innych aspektów Arch.
Ponieważ zarówno Gentoo, jak i Arch zawierają tylko system bazowy, oba są uważane za wysoce konfigurowalne i kładą nacisk na wybór użytkownika.

GNU Guix System

GNU Guix System został zainspirowany przez NixOS w sposób podobny do tego, w jaki Arch został zainspirowany przez CRUX.
Zarówno Arch Linux, jak i Guix System są dystrybucjami typu rolling release, udostępniającymi pakiety w krótkim czasie po ich wydaniu. Guix System jest jednak przede wszystkim dystrybucją opartą na kodzie źródłowym (choć istnieją wstępnie zbudowane pliki binarne, nazywane "substytutami^{[dead link 2024-10-12 ⓘ]}"), podczas gdy Arch jest przede wszystkim dystrybucją binarną.
Arch używa pacmana jako menedżera pakietów, podczas gdy system Guix używa guix, który obsługuje eksperymentalne funkcje pakowania nieobecne w innych dystrybucjach.
Arch obsługuje tylko x86_64, podczas gdy Guix System oficjalnie obsługuje kilka architektur.
Arch używa systemd jako systemu init, podczas gdy system Guix używa GNU Shepherd.
Guix System zrywa z wieloma tradycyjnymi koncepcjami Uniksa, włączając w to Filesystem Hierarchy Standard. Na przykład, wiele plików, które w tradycyjnych dystrybucjach są rozproszone po różnych katalogach, w systemie Guix będzie znajdować się gdzieś w /gnu/store/.
Arch może czasami dostarczać oprogramowanie, które nie jest wolne (często sterowniki), podczas gdy Guix System dostarcza tylko wolne oprogramowanie i jest wspierany przez Free Software Foundation - chociaż istnieją alternatywne repozytoria, które dostarczają nie-wolne oprogramowanie dla Guix.
Arch oczekuje, że użytkownik bezpośrednio skonfiguruje zainstalowane pakiety oprogramowania, podczas gdy Guix System zachęca do globalnej konfiguracji systemu w Scheme, który z kolei tworzy instancje plików konfiguracyjnych.

Ogólne

Dystrybucje te oferują szeroki wachlarz zalet i mocnych stron i mogą być dostosowane do większości zastosowań systemu operacyjnego.

Debian

Debian jest największą dystrybucją Linuksa z większą społecznością i zawiera stabilne, testowe i niestabilne gałęzie, oferując setki tysięcy pakietów. Dostępna liczba binarnych pakietów Arch jest skromniejsza. Jednakże, włączając AUR, ilości te są porównywalne.
Debian ma bardziej zdecydowane stanowisko w sprawie wolnego oprogramowania, ale wciąż zawiera nie-wolne oprogramowanie w swoich repozytoriach. Arch jest bardziej pobłażliwy, a przez to inkluzywny, jeśli chodzi o nie-wolne pakiety zdefiniowane przez GNU.
Debian skupia się na rygorystycznym testowaniu gałęzi Stable, która jest "zamrożona" i wspierana do pięciu lat. Pakiety Arch są bardziej aktualne niż Debian Stable, są bardziej porównywalne z gałęziami Debian Testing i Unstable i nie mają ustalonego harmonogramu wydań.
Debian jest dostępny dla wielu architektur, w tym alpha, arm, hppa, i386, x86_64, ia64, m68k, mips, mipsel, powerpc, s390 i sparc, podczas gdy Arch tylko dla x86_64.
Arch zapewnia wygodniejsze wsparcie dla budowania niestandardowych, instalowalnych pakietów z zewnętrznych źródeł, z systemem budowania pakietów podobnym do portów. Debian nie oferuje systemu portów, polegając zamiast tego na swoich dużych repozytoriach binarnych.
System instalacyjny Arch oferuje tylko minimalną bazę, przezroczyście ujawnianą podczas konfiguracji systemu, podczas gdy metody Debiana, takie jak użycie zadań apt do instalowania wstępnie wybranych grup pakietów, oferują bardziej automatycznie skonfigurowane podejście, a także kilka alternatywnych metod instalacji.
Arch zazwyczaj pakuje biblioteki oprogramowania razem z ich plikami nagłówkowymi, podczas gdy w Debianie pliki nagłówkowe muszą być pobierane osobno.
Arch ogranicza łatanie do minimum, unikając w ten sposób problemów, których upstream nie jest w stanie zweryfikować, podczas gdy Debian łata swoje pakiety swobodniej dla szerszej publiczności.

Fedora

Fedora Linux jest upstreamową, społecznościową dystrybucją Red Hat® Enterprise Linux. Red Hat jest głównym sponsorem projektu, ale tysiące niezależnych deweloperów również przyczynia się do rozwoju Fedory. Pakiety i projekty są wydawane na Fedorze, a dzięki odrębnemu zestawowi testów i procesów zapewniania jakości, funkcje te migrują do CentOS Stream i ostatecznie zostają włączone do wersji Red Hat Enterprise Linux, a niektóre z nich zostają ostatecznie przyjęte przez inne dystrybucje. Arch nie ma stałych wydań i nie służy jako gałąź dla innej dystrybucji, nawet jeśli wiele innych dystrybucji opiera się na Arch Linux (np. SteamOS dla Steam Deck).
Pakiety Fedory używają formatu RPM z menedżerem pakietów DNF. Arch używa pacman do zarządzania swoimi pakietami. Wiele pakietów obu projektów, w szczególności środowisk graficznych, jest opisywanych jako 'waniliowe' (vanilla) i bez personalizacji.
Fedora odmawia umieszczania nie-wolnego oprogramowania w oficjalnych repozytoriach ze względu na swoje oddanie wolnemu oprogramowaniu, chociaż repozytoria innych firm są dostępne dla takich pakietów. Arch jest bardziej pobłażliwy w stosunku do nie-wolnego oprogramowania, pozostawiając rozeznanie użytkownikowi.
Fedora wykorzystuje graficzny instalator Anaconda i oferuje wiele obrazów instalacyjnych, w tym opcję eksperta "wszystko", która ułatwia instalację systemu podstawowego aż do pełnego środowiska graficznego wybranego przez użytkownika. "Spiny" Fedory zapewniają również alternatywne asortymenty określonych środowisk graficznych, z których każdy zawiera skromny asortyment domyślnych pakietów. Arch, z drugiej strony, został zaprojektowany do montażu z minimalnej linii poleceń systemu bazowego i dlatego zapewnia proste skrypty mające na celu ułatwienie tego procesu.
Fedora ma zaplanowany około 6-miesięczny cykl wydawniczy, ale oficjalnie obsługuje dyskretne aktualizacje wersji za pomocą wtyczki aktualizacji systemu DNF. Arch jest systemem typu rolling-release (wydania ciągłego).
Arch posiada system portów, podczas gdy Fedora nie.
Zarówno Arch, jak i Fedora są skierowane do doświadczonych użytkowników i deweloperów. Oba silnie zachęcają swoich użytkowników do przyczyniania się do rozwoju projektu.
Fedora zyskała duże uznanie społeczności dzięki integracji SELinux, skompilowanym pakietom GCJ (aby wyeliminować potrzebę JRE Oracle) i płodnemu wkładowi w upstream; Red Hat, a tym samym deweloperzy Fedory, wnoszą największy procent kodu jądra Linuksa w porównaniu z jakimkolwiek innym projektem.
Arch Linux zapewnia to, co jest powszechnie uważane za najbardziej dokładną i wszechstronną wiki dystrybucji. Wiki Fedory jest używane w oryginalnym znaczeniu słowa "wiki", czyli jako sposób na szybką wymianę informacji między programistami, testerami i użytkownikami. Nie ma być bazą wiedzy dla użytkowników końcowych, jak Arch. Wiki Fedory przypomina tracker zgłoszeń lub korporacyjną wiki.

Slackware

Slackware używa skryptów inicjujących w stylu BSD, podczas gdy Arch używa systemd.
Arch dostarcza system zarządzania pakietami w pacmanie, który w przeciwieństwie do standardowych narzędzi Slackware, oferuje automatyczne rozwiązywanie zależności i pozwala na bardziej zautomatyzowane aktualizacje systemu. Użytkownicy Slackware zazwyczaj preferują ich metodę ręcznego rozwiązywania zależności, powołując się na poziom kontroli systemu, który im zapewnia, a także doskonałą podaż preinstalowanych bibliotek i zależności Slackware.
Arch jest systemem typu rolling-release (wydania ciągłego). Slackware jest postrzegany jako bardziej konserwatywny w swoim cyklu wydawniczym, preferując sprawdzone stabilne pakiety. Arch jest pod tym względem bardziej "bleeding-edge".
Arch Linux udostępnia wiele tysięcy pakietów binarnych w swoich oficjalnych repozytoriach, podczas gdy oficjalne repozytoria Slackware są skromniejsze.
Arch oferuje Arch build system, rzeczywisty system podobny do portów, a także AUR, bardzo dużą kolekcję PKGBUILDów wniesionych przez użytkowników. Slackware oferuje podobny, choć szczuplejszy system pod adresem slackbuilds.org, który jest półoficjalnym repozytorium Slackbuilds, które są analogiczne do PKGBUILDów Archa. Użytkownicy Slackware będą generalnie całkiem dobrze czuli się z większością aspektów Archa.

Przyjazne dla początkujących

Czasami nazywane "newbie distros", te przyjazne dla początkujących dystrybucje mają wiele podobieństw, choć Arch jest od nich zupełnie inny. Arch może być lepszym wyborem, jeśli chcesz nauczyć się GNU/Linuksa, budując od małej bazy, ponieważ instalacja Arch instaluje niewiele pakietów w porównaniu. Konkretne różnice między dystrybucjami zostały opisane poniżej.

Ubuntu

Ubuntu jest popularną dystrybucją opartą na Debianie, komercyjnie sponsorowaną przez Canonical Ltd., podczas gdy Arch jest niezależnie rozwijanym systemem zbudowanym od podstaw.
Oba projekty mają bardzo różne cele i są skierowane do różnych użytkowników. Arch został zaprojektowany z myślą o użytkownikach, którzy pragną podejścia "zrób to sam", podczas gdy Ubuntu zapewnia wstępnie skonfigurowany system. Arch prezentuje prostszy projekt od podstawowej instalacji, polegając na tym, że użytkownik dostosowuje go do własnych potrzeb. Wielu użytkowników Arch zaczynało od Ubuntu i ostatecznie migrowało do Arch.
Rozwój Arch nie jest ukierunkowany na żaden konkretny interfejs użytkownika poza tym, co wspiera jego społeczność. Co więcej, komercyjny charakter Canonical doprowadził ich do pewnych kontrowersyjnych decyzji, takich jak włączenie reklam do menu Unity Dash, rozwój, promowanie i integracja Snap i zamkniętego źródła Snap Store oraz gromadzenie danych użytkowników. Arch jest niezależnym, kierowanym przez społeczność projektem, który nie ma charakteru komercyjnego.
Ubuntu przechodzi między dyskretnymi wydaniami co 6 miesięcy, podczas gdy Arch jest systemem typu rolling release (wydania ciągłego).
Arch oferuje podobny do portów system tworzenia pakietów i Arch User Repository, gdzie użytkownicy mogą udostępniać pakiety źródłowe dla menedżera pakietów pacman. Ubuntu używa bardziej złożonego apt i Snap i pozwala na redystrybucję pakietów binarnych poprzez Personal Package Archives.
Obie społeczności różnią się również pod pewnymi względami. Społeczność Arch jest znacznie mniejsza i jest silnie zachęcana do współtworzenia dystrybucji. W przeciwieństwie do niej, społeczność Ubuntu jest stosunkowo duża i dlatego może tolerować znacznie większy odsetek użytkowników, którzy nie wnoszą aktywnego wkładu w rozwój, pakowanie lub utrzymanie repozytorium.

Linux Mint

Linux Mint narodził się jako pochodna Ubuntu, a później dodano LMDE (Linux Mint Debian Edition), który jest oparty na Debianie. Z drugiej strony, Arch jest niezależną dystrybucją, która opiera się na własnym systemie budowania i repozytoriach.
Mint zawiera kilka graficznych narzędzi ułatwiających konserwację, zwanych MintTools. Arch zapewnia jedynie proste narzędzia wiersza poleceń, takie jak pacman i pozostawia zarządzanie systemem do zorganizowania przez użytkownika.
Nowe wersje Mint są wydawane co sześć miesięcy, około miesiąc po Ubuntu. Każde wydanie jest oparte na najnowszym Ubuntu LTS i jest wspierane przez pięć lat. Linux Mint Debian Edition (LMDE) bazuje na Debianie Stable i otrzymuje jedynie aktualizacje pakietów Mint oraz aktualizacje zabezpieczeń. Arch jest natomiast pełną dystrybucją typu rolling-release (wydania ciągłego).

openSUSE

openSUSE narodził się z oryginalnego SUSE Linux i jest sponsorowany przez SUSE (twórców SUSE Enterprise Linux). SUSE Enterprise Linux Desktop (SLED) jest oparty na openSUSE Tumbleweed i dzieli wspólną bazę kodu z openSUSE Leap

OpenSUSE używa menedżera pakietów Zypp (zypper w wierszu poleceń), formatu pakietów RPM i dobrze ocenianego narzędzia konfiguracyjnego YaST2 opartego na graficznym interfejsie użytkownika. Arch używa pacmana do zarządzania pakietami tar.zstd i nie oferuje graficznych narzędzi konfiguracyjnych.
openSUSE oferuje 2 różne wersje:
- Leap to wersja openSUSE z długoterminowym wsparciem, zawierająca oddzielne wydania.
- Tumbleweed jest wersją openSUSE w wersji rolling release (wydania ciągłego).
W odróżnieniu, Arch jest ściśle modelem rolling-release (wydania ciągłego) i nie oferuje odrębnych wersji. Zamiast kompletnego środowiska graficznego, Arch oferuje minimalną instalację systemu bazowego. openSUSE może być zatem bardziej odpowiedni dla użytkowników, którzy chcą środowiska bardziej opartego na GUI, automatycznej konfiguracji lub oczekiwanej funkcjonalności po instalacji, jednocześnie umożliwiając dostosowanie możliwe we wszystkich dystrybucjach.

Mandriva/Mageia

Mandriva Linux (dawniej Mandrake Linux) została stworzona w 1998 roku w celu uczynienia GNU/Linuksa łatwym w użyciu dla każdego; jest oparta na RPM i używa menedżera pakietów urpmi. Mageia to fork Mandrivy stworzony przez byłych pracowników Mandrivy, który sprzeciwia się komercyjnej pozycji swojej macierzystej dystrybucji, będąc projektem non-profit i kierowanym przez społeczność. Arch ma prostsze podejście niż Mandriva lub Mageia, jest oparty na tekście, polega na bardziej ręcznej konfiguracji i jest skierowany do średnio zaawansowanych i zaawansowanych użytkowników.

The BSDs

BSD mają wspólne pochodzenie i wywodzą się bezpośrednio z pracy wykonanej w UC Berkeley w celu stworzenia swobodnie redystrybuowanego, bezpłatnego systemu UNIX. Nie są to dystrybucje GNU/Linuksa, ale raczej systemy operacyjne podobne do UNIX-a i wywodzące się z oryginalnego kodu AT&T UNIX.
Arch i BSD dzielą koncepcję ściśle zintegrowanego systemu bazowego i portów. Jednak w przeciwieństwie do dystrybucji GNU/Linux, takich jak Arch, jądro BSD i programy userland (takie jak powłoka i podstawowe narzędzia, takie jak ls, cp, cat i ps) są rozwijane razem w jednym repozytorium źródłowym.
Licencja BSD jest liberalna, w przeciwieństwie do GPL, która zawiera zastrzeżenie, że prace pochodne muszą być wydane na tej samej licencji. Arch jest wydany na licencji GPL.
Aby dowiedzieć się więcej o wariantach BSD, zobacz Wikipedia:Comparison of BSD operating systems.

Zobacz także

DistroWatch - Nowości i recenzje dystrybucji Linuksa